Cemaat veya Cemaât, Arapça "topluluk" demektir. İslam'da, ibadet etmek için bir araya gelen topluluk anlamında kullanılır.
Sünnet'e göre, Cemâatle kılınan namaza, yalnız kılınan namazdan yirmi yedi kat fazla sevâb verilir. (Hadîs-i şerîf-Tirmizî)
Ayrıca, sürekli birlikte ibadet eden, aynı tarikata mensup, benzer dini inanışlara sahip topluluklara da cemaat denir.
İnsan kalabalığı, topluluk. Cemaat.akıllı birlikteliktir.gölgelerin değil.şahsiyetlerin oluşturduğu sosyal dokulardır
Cemaat kelimesi daha çok aynı duyguyla hareket etmek için bir arada bulunan kişilerin oluşturduğu toplumsal birlikteliktir.Cemiyet kelimesi de ilk önce zihinde benzer bir anlam uyandırsa da her iki sözcük arasında belirgin farklar vardır.Cemaate mensup kişiler arsında yoğun bir bağ vardır.Bu bağ manevi duygulardan ibarettir.Cemaat ilişkilerinde 'Ben' düşüncesinden öte 'Biz' düşüncesi hakimdir.Kişiler maddi çıkar gözetmeksizin birlikte olur, duygu ve düşüncelerini paylaşır ve bir biriyle kaynaşırlar.Oysa cemiyette ilişkilerde manevi yön çok zayıf olmakla birlikte belki de hiç yoktur.Cemiyete mensup kişiler 'Ben' duygusuyla hareket ederler ki bu durum cemaatle aralarında olan en belirgin farktır. Günümüzde cemaat kelimesi daha çok tarikatlar için kullanılmakla birlikte art niyetli kişilerce sürekli kötü muamele görmüştür.Oysa dinimiz bilindiği gibi bir cemaat dinidir.Cemaati teşvik edicidir.
cemaat, günümüzde en çok ihtiyacımız olan bir birliktelik türüdür. cemaat ayrı güruh ve yığın ayrıdır. cemaat, bir gaye ve hedef uğrunda birlikte hareket eden, duygu, düşünce, sevinç ve kederlerini ortaklaşa paylaşan topluluğun adıdır. dinimiz cemaat olmağa büyük önem verir. islam bir cemaat dinidir. Allah'ın rahmeti ve bereketi cemaatle beraberdir. ibadetlerde cemaat bilinciyle hareket etmek teşvik edilmiştir.Cemaat illada belli bir zümreye katılmak demek değildir. bütün müslümanların cemaat şuuruna sahip olması gerekir. Peygamber'in hayatına bakıldığında cemaat bilincinin önemi daha iyi kavranacaktır.Bugün cemaat (birlik, beraberlik) bilincine sahip olamadığımızdan dolayı müslümanlar bölük pörçük olmuştur.
'Her yerde birlik ve beraberlik lâzımdır. Muvaffak olmak için her hususta ittifak etmeli ve dayanışmayı asla elden bırakmamalıdır. Çünkü Allah'ın nusreti, maddî ve mânevî yardımı cemaat ile beraberdir. Toplu çalışanlar bunun semeresini kısa zamanda elde ederler.'
Cemâatle kılınan namaza, yalnız kılınan namazdan yirmi yedi kat fazla sevâb verilir. (Hadîs-i şerîf-Tirmizî) Şeytan, insanın kurdudur. Kenarda köşede kalmış, sürüden ayrılmış koyunu kurt yakaladığı gibi, şeytan da cemâatten ayrılanları yakalar. Sakın cemâatten ayrılmayınız. (Hadîs-i şerîf-Muhtasar fî İlm-il-Hadîs) Cemâat rahmettir. Ayrılık azâbdır. (Hadîs-i şerîf-Müsned-i Ahmed bin Hanbel) Cemâate yapışınız. Çünkü Allahü teâlâ bu ümmeti dalâlet üzere bir araya getirmez. (Hadîs-i şerîf-Tirmizî)